To pytanie nie jest krytyczne tylko dzisiaj, ale było istotne pośród burzy, którą nazywamy reformacją protestancką, która w XVI wieku przetoczyła się przez Kościół chrześcijański i podzieliła go. Marcin Luter ogłosił swoje stanowisko: Usprawiedliwienie jest tylko przez wiarę, nasze uczynki nie dodają niczego do naszego usprawiedliwienia i nie mamy żadnych zasług, które moglibyśmy zaoferować Bogu, a które w jakikolwiek sposób zwiększyłyby nasze usprawiedliwienie. Doprowadziło to do najgorszej schizmy w historii chrześcijaństwa.
Odmawiając przyjęcia poglądu Lutra, Kościół rzymskokatolicki ekskomunikował go, a następnie zareagował na wybuch ruchu protestanckiego ważnym soborem kościelnym, Soborem Trydenckim, który był częścią tak zwanej kontrreformacji i odbył się w połowie XVI wieku. Szósta sesja Soboru Trydenckiego, na której określono kanony i dekrety dotyczące usprawiedliwienia i wiary, w szczególności odwołała się do Listu Jakuba 2:24, aby zganić protestantów, którzy twierdzili, że są usprawiedliwieni jedynie przez wiarę: „Widzicie więc, że człowiek zostaje usprawiedliwiony z uczynków, a nie tylko z wiary”. Czy Jakub mógł wyrazić to jaśniej? Wydawałoby się, że ten tekst na zawsze zmiecie Lutra z powierzchni ziemi.
Oczywiście Marcin Luter doskonale zdawał sobie sprawę z tego, że werset ten znajduje się w Liście Jakuba. Luter czytał także List do Rzymian, w którym Paweł bardzo wyraźnie stwierdza, że żaden człowiek nie jest usprawiedliwiony z uczynków Prawa i że jesteśmy usprawiedliwieni przez wiarę i tylko przez wiarę. Jak to pogodzić? Niektórzy uczeni twierdzą, że mamy tu do czynienia z niemożliwym do pogodzenia konfliktem między Pawłem a Jakubem – że Jakub napisał swój list po piśmie Pawła, aby go poprawić. Z kolei inni twierdzą, że Paweł napisał List do Rzymian po Jakubie i próbował poprawić Jakuba.
Jestem przekonany, że tak naprawdę nie mamy tu konfliktu. Jakub głosi coś takiego: Jeśli ktoś mówi, że ma wiarę, ale nie przedstawia zewnętrznych dowodów tej wiary za pomocą prawych uczynków, to jego wiara go nie usprawiedliwi. Marcin Luter, Jan Kalwin czy John Knox całkowicie zgodziliby się z Jakubem. Nie jesteśmy zbawieni przez samo wyznawanie wiary lub twierdzenie, że wierzymy. Wiara musi być prawdziwa, zanim zasługa Chrystusa zostanie komukolwiek przypisana. Nie można po prostu powiedzieć, że się wierzy. Prawdziwa wiara absolutnie i koniecznie przyniesie owoce w postaci posłuszeństwa i uczynków sprawiedliwości. Luter twierdził, że uczynki te nie przyczyniają się do usprawiedliwienia danej osoby przed sądem Bożym. Ale usprawiedliwiają one jej twierdzenie, że ma wiarę, w oczach innych ludzi. Jakub nie mówi, że człowiek jest usprawiedliwiony przed Bogiem przez swoje uczynki, ale że jego twierdzenie, że ma wiarę, przedstawia się jako prawdziwe, gdy ktoś taki pokazuje dowody tego przekonania o własnej wierze za sprawą swoich uczynków.
Does James 2:24 Deny Justification by Faith Alone? Copyright 2018 by R.C. Sproul, Ligonier Ministries Used by permission.
