Szatan. Jakie obrazy przywołuje to słowo w twojej wyobraźni? Złego stwora z rogami, ogonem oraz widłami? Słodkie dziecko w czerwonej pelerynie, dzwoniące do twoich drzwi w Halloween?
Odłóżmy kulturowe karykatury na bok. Szatan jest istotą osobową, którą chrześcijanie znają jako wielkiego zwodziciela, największego wroga Boga i Jego ludu.
Pismo mówi wiele o jego charakterze i działaniach – kim jest i co czyni – ale co z jego pochodzeniem? Skąd przyszedł? Kto stworzył Diabła?
Gadatliwy wąż
Relacja Biblii zaczyna się od stworzenia, Bóg powołuje wszechświat do istnienia. Pierwsze dwa rozdziały są zapierającymi dech w piersi scenami porządku i kompletności oraz rozkwitu. Nic więc dziwnego, że Stwórca przygląda się wszystkiemu co uczynił i ogłasza, że jest to „bardzo dobre” (Rodz. 1:31).
Aż tu nagle… wąż. Nie jest to jednak zwykły wąż; ten wąż mówi. W zasadzie to jest on całkiem gadatliwy. Nim się spostrzeżemy, pełzający stwór nawiązuje rozmowę z Ewą, uwodząc ją i jej milczącego męża – oraz ciebie i mnie – do buntu przeciwko Bogu. W miarę rozwoju tej historii staje się jasne, że starożytny wąż jest pokrytą łuskami manifestacją samego Szatana (Obj 12:9).
Geneza Diabła
Biblia nigdzie wprost nie mówi nam skąd wziął się Szatan. Prawdopodobnie zaczął istnieć jakiś czas po stworzeniu doskonałego świata ( Rodz. 1:31), przed swoim pojawieniem się w Edenie (Rodz. 3:1). Pomimo tych niewiadomych, jest przynajmniej pięć rzeczy, które możemy powiedzieć z pewnością.
1. Bóg go stworzył.
Pismo ogłasza, że wszystkie rzeczy zostały stworzone przez Boga i dla Boga (Rzym 11:36; 1 Kor 8:6; Kol 1:16-17). Sensownym zatem jest, że ta wyczerpująca kategoria “wszystkich rzeczy” obejmuje nawet Diabła. Poza tym, jeśli to nie Bóg “stał za” stworzeniem Szatana, to kto? Jakaś inna potężna istota? Jeśli tak, to wtedy ta istota byłaby, przynajmniej w jednej sferze istnienia, u władzy. Istniałaby jakaś sfera, nad którą Bóg niemiałby pełnej kontroli.
2. Bóg stworzył go dobrym.
Będąc źródłem wszelkiej dobroci, piękna i prawdy, Bóg stwarza tylko to, co jest spójne z Jego naturą – rzeczy, które same w sobie są dobre, piękne i prawdziwe. Każdy aspekt stworzenia, czy to w niebie czy na ziemi, był pierwotnie „bardzo dobry”. Jak to w prostocie ujął Paweł: „Wszystko stworzone przez Boga jest dobre” (1 Tym 4:4). Jego charakter jest całkowicie czysty; w nim nie ma żadnej ciemności ani pokusy (1 Jan 1:5; Jakub 1:13). I Szatan został stworzony jako anioł, aby służyć i czcić tego wielkiego Boga.
Jasne jest jednak, że coś poszło nie tak.
3. Niektóre stworzone anioły zbuntowały się przeciwko Bogu.
W dwóch miejscach Nowy Testament mówi o czasie, kiedy aniołowie odwrócili się od Boga i popadli w niegodziwość:
Warto przy tym pamiętać, że Bóg nie oszczędził nawet aniołów, gdy dopuścili się grzechu. Przeciwnie, rzucił ich skrępowanych w gęste mroki miejsca kary. Oczekują tam oni na sąd.
2 Piotra 2:4
Również aniołów, którzy nie dbali o powierzone im stanowisko, lecz porzucili swój obszar działania, zatrzymał w wiecznych więzach i w mroku na wielki dzień sądu.
Judy 6
Według Pisma, miało kiedyś miejsce anielskie powstanie przeciwko Królowi nieba.
4. Szatan ma władzę w sferze demonów.
Jako “książę demonów” wydaje się prawdopodobne, że Szatan rozpoczął i poprowadził ten niebiański bunt (Mt 12:24). Zatem Szatan był pierwszym grzesznikiem; „grzeszy on od samego początku” (1 Jan 3:8).
Pozycja Diabła jako kapitana demonicznych sił jest oczywista. Pismo nazywa go „złym” (Mt 13:19), „władcą tego świata” (Jan 12:31), „bogiem tego wieku” (2 Kor 4:4), oraz „władcą, który rządzi w powietrzu” (Ef 2:2). Jesteśmy świadkami jak przewodzi on atakom na Bożych ludzi (Job 1:6; 1 Kron 21:1; Zach 3:1), mając „władzę” (Dz 26:18) do „wiązania” (Łk 13:16) i „uciskania” (Dz 10:38).
„Upadłe anioły nie są traktowane jako złe z powodu stworzenia ich takimi, ale z powodu ich naśladowania Szatana w jego buncie,” wyjaśnia Michael Horton. „W pewnym momencie najbardziej chwalebny i najpotężniejszy anielski przedstawiciel, Szatan, został napełniony pychą i uknuł podjęty później niebiański zamach stanu.”.
5. Zło Szatana pochodziło z jego własnego wnętrza.
Wokół nie było nikogo, kto mógłby skusić i zwabić Szatana do grzechu; jego zło powstało z jego wnętrza. Nie dziwi więc, że Jezus nazwał go “ojcem kłamstwa” oraz „mordercą od początku” (Jan 8:44) – ten język przywodzi nam na pamięć początek historii.
A co z Lucyferem?
W Księdze Izajasza znajduje się możliwa aluzja do upadku Szatana z nieba. Gdy prorok opisuje Boży sąd nad królem Babilonu, zmienia język na taki, który wydaje się zbyt wspaniały, aby mógł odnosić się do zwykłego człowieka:
O, jakże spadłeś z nieba,
(Izaj 14:12-15; por. Ezech 28:1-19)
ty, gwiazdo jasna, synu jutrzenki!
Powalony jesteś na ziemię,
pogromco narodów!
A przecież to ty mawiałeś w swoim sercu:
Wstąpię na niebiosa,
swój tron wyniosę ponad gwiazdy Boże
i zasiądę na górze narad,
na najdalszej północy.
Wstąpię na szczyty obłoków,
zrównam się z Najwyższym.
A oto strącony jesteś do krainy umarłych,
na samo dno przepaści.
Biblia Króla Jakuba tłumaczy “gwiazdo jasna” jako „Lucyfer”, jest to imię, które znaczy „niosący światło”. I chociaż jest powszechne w religijnym żargonie, imię to nie pojawia się w większości współczesnych przekładów Biblii.
Podsumowując, chociaż nie jest pewne, że ten fragment nawiązuje do pychy Szatana i dalszego upadku z nieba, to definitywnie może [nawiązywać do tych wydarzeń (przyp. tłum)].
Powracające pytania bez odpowiedzi
“Są dwa równe i przeciwne błędy, w które nasza rasa wpada odnośnie diabłów” – napisał C.S. Lewis w Listach starego diabła do młodego. „Jednym jest niewiara w ich istnienie. Innym jest wierzyć i odczuwać nadmierne oraz niezdrowe nimi zainteresowanie.”.
Pływamy na głębokiej wodzie w basenie tajemnicy, z wieloma pytaniami bez odpowiedzi, na które Pismo po prostu milczy. Jak moralnie czysty twór mógł zbuntować się przeciwko Bogu? Dlaczego inne anioły dołączyły do tego powstania? Kiedy to wszystko miało miejsce?
Mimo że Chrześcijanie nie znają odpowiedzi, to znamy Boga, który je zna. I wiemy, że „po to pojawił się Syn Boży, aby zniszczyć dzieła diabła” (1 Jan 3:8).
Jeśli idziesz za Królem Jezusem, bądź pełen otuchy. Twój wróg został pokonany (Kol 2:13-15), jest pokonywany (Ef 6:10-20) oraz będzie pokonany (Rzym 16:20). Tak, on „chodzi wokoło jak ryczący lew szukając kogo by pochłonąć” (1 Piotra 5:8), ale podczas śmierci Jezusa został unieszkodliwiony, a podczas powrotu Jezusa zostanie zniszczony.
W międzyczasie, jego sianie zniszczenia rozciąga się jedynie tak daleko, na ile mu pozwala ręka Boga.
Artykuł pierwotnie ukazał się na ExploreGod.com i The Gospel Coalition. Tłumaczenie: Andrzej Kempczyński
